Yaadannoo FDG Sadaasa 9, 2005 waamicha qabsoo fi mormoii karaa nagaatiin uummanni mirga isaa eegsifachuu danda’u akeekuun ABO godheen sochii uummanni biyya keessaa addattuu barattoonni Oromoo gaggeessaniin lubbuun sabboontota Oromoo hedduun du’aan gaaga’ameera, hidhamaniiru, ariiyatamaniiru, dararamaniiru, qabeenya saamamaniiru, gochaa suukkaneessaan dhala namaatiif hin malle marti mootummaa abbaa irraa Wayyaaneen raawwatamaniiru. Kun hanga ammaatti hin dhaabbanne, ajjeechaan fi dararamni bifa hundaanuu itti fufee jira. Kun ammoo Qabsaawota, humna QBO Qeerroo Bilisummaa qabsoo finiinsu dhalche male gaaffii abbaa mirgummaa Oromoon qabatee ka’e kan dhaabu mitii taakkuu tokko illee boodatti hin deebisne.

Dhaadannoo.docx

Sadaasa 14,2014 Godina Lixa Shaggar Yuunibarsiitii Amboo irraa mootummaan abbaa irree Wayyaanee Sabboontota barattoota Oromoo Yuunivarsiitii Amboo Oromummaan yakkuun barnoota irraa arii’achuu itti fuftee jirti.
Mootummaan Wayyaanee sochii warraaqsa FDG hoggansii Qeerroo guutuu Oromiyaa keessatti gaggeessa jiruun raafama guddaa keessa seenuun waan qabee gadhiisuu dhabuun ilmaan Oromoo barnoota irra arii’achuu, hidhuu, reebuu fi ajjeesuu toftaa godhate, ammas itti fufun sochii goototni barattootni Oromoo sadaasa 9, guyyaa yaadannoo FDG marsaa 9ffaa magaalaa Amboo fi Yuunibarsiitii Ambootti kabajaniin wal qabatee rifaatuu keessa seenuun badii tokkoo malee barattootni Oromoo lama waggaa lamaaf barnoota irraa arii’atamuun gabaafamera.
1. Barataa Fayisaa Baqqalaa barataa Civil Engineering waggaa 4ffaa
2. Barataa Yohaannis Alemuu barataa industrial Engineering wagga 2ffaa, kanneen jedhaman barattootni Oromoo Oromummaan yakkamanii barnoota irra arii’ataman. Mootummaan Wayyaanee barattoota Oromoo barnoota irraa arii’uun , hidhuu fi ajjeesuun waan FDG tasgabbeessuu fi waan gaaffii mirga abbaa biyyummaa booddeetti deebisuu se’ee barattoota Oromoo irratti tarkaanfii gara jabinaa fudhachuu itti fufe. Mootummaan Abbaa Irree dadhabaan gaafa afrikaa wayyaneen shororkeessa beekamaa addunyaa irratti dammaqaa jirtu kun kan olola qofaan uummata bulchaa jiru, tarkaanfii ofiin uummata nagaa irratti fudhachaa jiruun tapha siyaasaa aadunyaa keessa baafame jira. Qeerroon dargaggootni barattootni Oromoo hidhaa, du’aa, barnoota irraa arii’amuu, reebichaa fi dararaa fedhe kamiif iyyuu qophii ta’uu mootummaa wayyaneetti argisiisaa jiru, sochii kanaanis FDG waliigalaa wayyaanee irratti dhoosuun bara ijibbaata wayyaanee gochuun wayyanee aangoo irraa darbuun biyyatti keessatti bulchinsa uummataa mootummaa Dimokiraasiin ijarame hundeessuuf fi bilisummaa uummata Oromoo dhugomsuuf Qeerroon bilisummaa Oromoo qabsoo hadhooftuu gaggeessuu irratti argama. Uummatni Oromoo bakka hundaa Qeerroo gootota barattoota keenya cina dhaabbannee mirga keenyaaf falmanna jechuun qophii FDG barbaachisuu gama hundaan gaggeessa jira.
 

Sadaasa 14/2014 Godina Lixa Shaggar aanaa Midaa Qanyiitti  FDG uummataa fi gootota dargaggoota Qeerroo barattoota Oromoon qabsiifamee jabaatee itti fufe. Mootummaan garboonfattuu Wayyaanee sabboontota  ilmaan Oromoo nagaa hidhee dararuu itti fufee jira.

Akkuma  gabaasaa turree FDG uummataan simatamee Uummatni fi Qeerroon dargaggootni Oromoo wal ta’uun Aanaa Midaa Qanyiitti samichaa lafa albuudaan badhaatee wayyaaneen abbootii qabeenya ergamtoota  isheetti gurgurachuun FDG haalaan qindaa’a ta’ee kaachisee jira . Abbaan Irree wayyaanee EPRDF/TPLF qawweetti amanu  gaaffii uummatni karaa nagaa fi dimookiraasii dhiyeeffachaa jiruuf deebii humna waraanaa itti bobbaasuun doorsisuu, hidhuu, ajjeessuu fi nannoo irraa arii’achuu irratti argama. Baadiyyaan Aanaa Midaa Qanyii illee humna poolisaa Federaalaan eegamaa jirti. Haaluma kanaan ilmaa Oromoo FDG narratti qindeessitan jechuun hidhamuun ibsame jira. Ilmaan Oromoo FGD qindeessitan jechuun hidhaman:

1. Barataa Gadaa (Getaachoo) Darajjee barataa Yuunibarsiitii Jimmaa irraa department Governance and Developmental Studies digirii jalqabaan kan eebbifame, barataan kun Yuunibarsiitii Jimmattis FDG goototni barattootni Oromoo qabsiisan keessa qooda qabda jechuun hidhamaa fi humnoota tikaa wayyaaneen doorsifamaa kan ture, boodarra of eeggannoo isa dhumaa koreen discipline yuunibarsiticha itti kennuun kan eebbifame, yoo ta’uu, dargaggoon  hojii dhabdee ta’ee kun maatii isaa bira utuu taa’aa jiru FDG qindeesitee nurratti uummata kakaasa jirta jechuun humna poolisaa lakkofsa hin qabne  wayyaaneen  Aanaa Midaa Qanyii irra qubsiifteen qabamee Wajjira Poolisii Aanaa Midaa Qanyii Magaalaa Baallammiitti hidhamee dararamaa jira.
2. Obboo Korree Raggaasaa ilma kee fiduu qabda jechuun manguddoo waggaa 67 olii ganda Diddiksaa Amuumaa irraa kan qabaman .
3. Barataa Tolasaa Tashoomaa barataa kutaa 10ffaa
4. Barataa Darajjee Araarsaa barataa Kutaa 10ffaa
5. Obboo Mokonnoon Mirkanaa daldalaa Magaalaa Baallammii, sabboonaa Oromoo uummata biratti jaalaalaa fi kabaja guddaa qabu, humni loltuu wayyaanee magaalaa Baallammii irra qubsiifamee jiruun FDG nurratti qindeessa jirta jechuun akka malee reebamee midhaan qaamaa guddaa kan irraa ga’ee yeroo amma mana yaalaatti argama.

Tarkaanfiin hammeenya garaa jabinaan uummata irratti fudhatama jiru, keessattuu gaaffii uummatni karaa nagaa Oromoo qe’ee fi qabeenya irraa buqqisuun dhaabbachuu qaba jedhuu fi mirgi abbaa biyyuummaa keenyaa nuuf kabajamuu qaba jedhee uummatni gaafachaa jiruuf deebiin wayyaanotaa fi ergamtoota wayyaanee irraa , deebiin hidhaa, doorsisa, reebbichi uummataaf kennamaa jiru daran Aanaa Midaa Qanyii keessatti FDG jabeessuun fincillii diddaa garbummaa gara gara lolaatti fi dhiiga wal dangalaasuutti jijjirama jira, hidhattootni gandoota Aanaa Midaa qanyii keessatti argamanis walga’ii wayyaaneen walitti qabee  namoota Oromummaan shakkaman irraa meeshaa hidhatanii jiran ni hiikattuu jechuun qajeelfama dabarsuus hidhattootni gandaa meeshaa of harkaa qabnu hin hiikkannuu jechuun deebii dheekkamsaa fi ariin guutame deebisuun ergamtoota wayyaanee rifaasisan.

Ammas goototni dargaggootni qeerroon barattootni Oromoo fi sabboontotni Uummatni  Oromoo   dhaamsa  ” Yaa Uummata Oromoo utuu hin durfamiin dursuu qabna, utuu qabeenyaan hin guuramiin dura dhaabbachuu qabna,erga qabeenyaan Guuramee dura dhaabbachuun lafa qullaa irratti boo’u ta’a; bakka hundaa harka wal qabatnee saamicha qabeenyaa lafaa fi albuudota Oromiyaa haa falmannu, FDG waliigatti gaggeeffamuuf jiru keessatti ilmaan Oromoo hundi qooda keenyaa fudhachuu qabna, kun dhimmaa eenyummaa fi Oromummaa ta’uu hin dagatiina, ilaalcha siyaasaan moggatti wal hin dhiibiinaa, Oromoon tokkicha wal malee hin qabnu halagaan nyaatee saamee nurraa galuuf fiigaa jira jechuun hoggansii sochii warraqsaa Qeerroon Magaalaa Baallamii irraa uummta Oromoo hundaaf dhaamsa dabarsee jira.