Walgahii bor, Onkoloolessa 30, 2020, gaggeeffamuuf jiru irratti ABOf waamichi taasifameera kan jedhamu, dhaabni keenya kan irraa quba hin qabne tahuu miseensotaa fi ummata keenya hubachiifna.

Manguddoonni Oromoo hangi tokko qaamaan nu qunnamuun walgahii Jimaata boruu gaggeeffamuuf deema jedhamuuf ABOf waamichi taasifamuu ilaalchisuun nu gaafatuurraa, hundumtuu akka hubatuuf ibsa kana baasuuf dirqamne.

Akka isaan irraa dhageenyetti walgahii jaarmayoolee siyaasaa kanneen biroo dabalatee manguddootnis irraa qooda fudhatu jedhamu kanarratti akka ABOf waamichi taasifamee fi argamutti ka dubbatamaa jiru ilaalchisee dhaabni keenya dhimmi walgahii jedhamu kanaarraa wanti beeku tokkollee akka hin jirree fi akka itti hirmaatuufis waamichi taasifameef kan hin jirre tahuu beeksisa.

Qaamotni fi sirnoonni kabajamuu mirga ummata keenyaa dura dhaabbatan wayta mormii fi qabsoon itti jabaatu hayyootaa fi manguddootatti dhimmi bahanii burjaajii uumuufi, umrii gabrummaa sabarratti dheeressuu baruma baraan akka tooftaatti itti dhimmi bahuu aadeffatan.

Yeroo dhihoo asitti haala jajjabduu qabsaa’ooti keenya keessa jiranin kan walfakkaatu waan na mudateef rakkoo dhaabi keenya keessa jiruu irratti yaada koo ibsachuuf carraaa hin argannee. Deggertoonii keenaya hedduun irraa haala dhaaba keessatti umame irratti yaadakoo akkan ibsuuf gaaffii hedduun na qaqqabe jira. Ani hojii dhaaba kiyyaa irraa daqiiqaa tokkoyyuu akkan gad-hinteenye dhaammachaa, yaada gabaabduu armaan gadii barressuuf as baheen jira.

Haalli ABO keessatti baatii sadan fi arfan darban dhalate, mooraa qabsaa’ootaa, deggertootaa fi ummata Oromoo hedduu yaaddessee jira. Qabsoon bu’aa bahii hedduu haa qabaattu malee, wayita sabni Oromoo diina bifa isaa jijjiirratee as baheen hidhamaa, dararamaa fi ajjeeffamaa jiru kana keessatti rakkoon akkasii dhalachuun hedduu nama gaddisiisa.

Rakkoon dhalate kun ABO haaroomsuuf kan akeekkate jedhamee haa dubbatamu malee, itti-bahinsi isaa kana hin fakkaatu. ABO haaroomsuun yoo barbaachise, qabsoo keessoo dhaabaa ta’uu qaba malee caasaa dhaaba alatti deggersa qaama biroon ta’uun gonkumaa hin feesisu. Rakkoo dhalatee kana humni poolisaa fi tika Itoophyiaa hedduu itti fayyadamuun ykn qindeessuu isaanii kan mul’isuu ragaa hedduutu jira. Kunneen keessaa hagi tokko:

1. Yeroo dheeradhaaf shirri humnoota mootumaa hogganoota ABO, qabsaa’ootaa fi ummata biratti fudhatamaa fi dhageettii qaban fi kan ejjennoo xaliilawaan masakaman irratti kan xiyeeffate ture. Innumaayuu Koree Hojii Raawwachiiftuu (Shanee Gumii) ABO dhadhabsiisuu irratti kan hojjetameedha. Misseensa Shanee Gumii ABO Jaal Abdii Raggaasaa fi Mikaa’eel Booran hidhaan ugguruun akka isaan gahumsaan Shanee Gumii keessatti hin hirmaannee fi sagaleen fi murtiin Shanee Gumii gara murni tokko barbaadeetti dabuuf shira hojjetame. Shanee Gumii keessaa isaan dhabamsiisuuf wanjala dharaan guutameen mana hidhaatti ugguran. Ajaja manni murtii bilisa ta’uu isaanii mirkaneessee akka isaan gad-lakkiffamniif murtii dabarsellee humni poolisa motummaa fudhachuu didan.